پیشگیری از آفتاب سوختگی و راه های درمان آن
اگرچه تابستان فصل زیبایی است اما می‌تواند برای پوست شما مضر و خطرناک باشد و شما را به آفتاب سوختگی یا مشکلات جدی‌تری دچار کند. در این فصل تابش نور خورشید در شدیدترین حالت خود قرار دارد و میزان اشعه‌های مضری که از آن به سطح پوست می‌رسد مثل UVA و UVB بسیار بالا است.
زمانی که شما بدون آنکه از پوستتان محافظت کنید در معرض تابش خورشید قرار می‌گیرید احتمال آفتاب سوختگی شما بالا می‌رود. به محض آنکه پوستتان قرمز و ملتهب شد بدانید که اثر آفتاب روی پوستتان بسیار زیاد بوده است زیرا معمولا آفتاب سوختگی در درجات اولش علائم زیادی برای آگاه کردن شما ندارد پس خیلی مراقب خود باشید.
ماندن طولانی مدت زیر تابش مستقیم آفتاب به شکل بسیار بدی پوستتان را از بین می برد به طوری که اگر خودتان زیر یک میکروسکوپ لایه‌های پوستتان را مشاهده کنید، مطمئنا به شدت متاثر می‌شوید. سطح پوست خشک شده و سلولهای مرده روی آن به چشم می‌خورند. لکه های کوچک قرمز رنگ روی پوست پدیدار شده‌اند و محل سوختگی داغ شده است و همه اینها برایتان درد آور است.
حتی اگر شما بر اثر آفتاب سوختگی بتوانید با مالیدن انواع و اقسام کرمها از درد شدید بکاهید اما به خاطر داشته باشید که وجود همیشگی شما در معرض آفتاب اگر انواع و اقسام سرطانهای پوست را برایتان به ارمغان نیاورد حتما سالهای بعد لکه های قهوه ای بسیاری را به شما هدیه می‌کند و هر چه پی تر شوید آثار چین و چروک بیشتر روی پوستتان ظاهر می‌شود.
با وجود این خطرات به شما به شدت توصیه می‌کنیم که بدون زدن انواع کرمهای ضد آفتاب در معرض تابش مستقیم نور آفتاب تابستان قرار نگیرید که حتما دچار سوختگی های شدید می‌شوید و جبران آن سخت خواهد بود.
پیشگیری از آفتاب سوختگی و راه های درمان آن
ـ علایم آفتاب سوختگی sunburn
۱. قرمزی، تورم، درد و گاهی تاول زدن پوست
۲. تب (گهگاه)
۳. تهوع و استفراغ (در سوختگی‌های شدید)
۴. دلیریوم (در سوختگی‌های شدید و وسیع)
۵. تیره شدن یا ور آمدن پوست پس از بهبودی، بسته به شدت سوختگی
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر آفتاب سوختگی sunburn
۱. عوامل ژنتیک به ویژه پوست روشن، چشمان آبی و موی قرمز یا بور
۲. مواجهه با منابع صنعتی نور مثل قوس جوشکاری
۳. استفاده از داروها از جمله داروهای گوگرددار، تتراسایکلین‌ها، آموکسی‌سیلین یا قرص ضد بارداری خوراکی
ـ عوارض آفتاب سوختگی sunburn
۱. تغییرات پوستی منجر به سرطان پوست از جمله ملانوم بدخیم و تهدید کننده زندگی
۲. کراتوز ضایعات پوستی پیش بدخیم
۳. چروک شدن زودرس و از دست رفتن خاصیت الاستیکی پوست
۴. دلیریوم موقت در موارد شدیدتر
ـ درمان آفتاب سوختگی sunburn
راههای زیر می‌تواند شما را اگر مجبور به وارد شدن به محیطی با آفتاب مستقیم هستید کمک کند:
– لباسها و کلاههای به رنگ تیره بهتر می‌توانند از ورود اشعه ماورا بنفش به بدنتان جلوگیری کنند و در ضمن اگر لباستان خشک باشد اثر خورشید بر بدنتان بسیار کمتر می‌شود پس به خاطر گرمای شدید لباستان را با آب خیس نکنید تا خنک شوید.
– ضد آفتاب با حداقل spf 15 برای هر فردی ضروری است، لایه ای نازک از ضد آفتاب روی پوست شما می تواند تا ۵۰ درصد از ضررهای تابش خورشید بر شما کم کند.
لایه اول ضدآفتاب را در منزل استفاده کنید: متخصصان پوست توصیه می‌کنند در فصل تابستان ضدآفتاب را در چند لایه استفاده کنید. لایه اول را زمانی روی پوست بزنید که قصد خروج از منزل را دارید، نیم ساعت قبل از زمانی که از منزل خارج خواهید شد مقابل آینه بایستید و ضدآفتاب را روی همه نقاط صورت و بدن که در مقابل آفتاب خواهد بود بمالید، اطراف صورت، پشت دست‌ها و گردن را هم فراموش نکنید. مقدار ضدآفتابی که برای پوشاندن تمام بدن لازم است در هربار حدود چهل میلی‌لیتر است و این مقدار باید هر دوساعت یکبار تجدید شود مخصوصا اگر زیاد عرق می‌کنید یا با آب سروکار دارید.
روی صورت خود از پودرهای ضدآفتاب استفاده کنید: اگر اهل استفاده از لوازم آرایشی مثل کرم پودر و پنکیک هستید توصیه می‌شود از انواعی استفاده کنید که حاوی ضدآفتاب باشند و این مواد آرایشی را روی لایه قبلی ضدآفتاب خود بزنید. در این حالت دو لایه ضدآفتاب روی هم اثر بیشتر و بهتری خواهند داشت و از پوست شما به خوبی در مقابل آفتاب سوختگی محافظت خواهند کرد.
از کرم ضدآفتاب از برند معتبر استفاده کنید: لازم است بدانید که همه کرمهای ضدآفتاب یکسان نیستند. علاوه بر این که برند کرم ضدآفتاب شما حتما باید معتبر و شناخته شده باشد باید به درجه حفاظت SPF (Sun Protection Factor) آن نیز توجه کنید. این عدد باید حداقل ۳۰ باشد، اگر در مناطق گرمسیری با آفتاب بسیار شدید زندگی می‌کنید لازم است از کرم‌هایی با درجه حفاظت ۵۰ و بالاتر هم استفاده کنید. همچنین باید روی کرم درج شده باشد که در مقابل دو نوع اشعه مضر UVA و UVB محافظت ایجاد می‌کند چون هر دو نوع این اشعه مضر هستند و حتی یک نوع آن نیز اگر به پوست برخورد کند باعث آفتاب سوختگی ، پیری و سرطان پوست می‌شود.
– گردن، پشت سر، دستان ،روی بینی و حتی روی گوش خود را فراموش نکنید و حتما کرم ضد آفتاب بزنید. برطبق تحقیقات انجمن سرطان پوست ۸۰ درصد سرطانهای پوست از این نقاط آغاز می‌شود.
– آفتاب از روی برف، آب و حتی شن ساحل منعکس می‌شود پس حواس خود را جمع کنید که با وجود چتری که به دست دارید و یا کلاهی که به سر گذاشته‌اید در معرض آفتاب قرار دارید.
– از ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر مراقب آفتاب باشید در این ساعت شدت آفتاب بسیار بیشتر است و بیشترین تاثیر اشعه‌ها در این زمان روی شماست.
– اگر هوا ابری هم هست اشتباه نکنید. آفتاب پشت آن اثرش را خواهد گذاشت. ضد آفتاب خود را حتی اگر آفتاب را نمی‌بینید، بزنید.
– لبهایتان را هم مراقب باشید. اثری که تابش آفتاب روی لبان شما می گذارد دقیقا همانقدری است که بدنتان را تحت تاثیر قرار می‌گیرد. پس آنها را هم با مواد چرب ضد آفتاب از خطر سرطان مراقبت کنید.
– حمام آفتاب نگیرید. هر چقدر هم که تا به حال شنیده‌اید باز هم تکرار می کنیم. به هیچ عنوان حمام آفتاب نگیرید. کسانی که پوست نازک و لطیفی دارند بر اثر این حمام آفتاب به شدت آسیب می‌بینند و دچار سوختگی های بسیار شدید می‌شوند و افرادی هم که پوست مقاوم‌تری دارند حتما لک شدن پوست را در چند سال آینده پیش رو خواهند داشت.
اگر همه اطلاعات ما را نادیده گرفتید و در نهایت بر اثر آفتاب شدید دچار سوختگی شدید راههای خانگی زیر را به شما پیشنهاد می کنیم:
– چند قاشق جوش شیرین را در وان آب سرد بریزید و برای مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن دراز بکشید. متوجه باشید که بیش از حد در آن نمانید که می تواند حساسیت و سوزش پوست شما را بیشتر کند. مقدار کم سرکه هم همین کار را برایتان می کند.
– دو سیب زمینی شسته را بردارید و به تکه های کوچک تقسیم کنید. سپس آنها را در خردکن گذاشته و آنقدر به هم بزنید تا کاملا خرد شده و آب آن در بیاید. اگر آبی نداشت پس از خرد شدن کمی آب به آن اضافه کنید تا مایعی حاصل شود. نقاط سوخته را با مقداری از این ماده خیس کنید و خوب روی نقطه سوخته بمالید. این کار را هر چند ساعت انجام دهید مطمئن باشید درد ناشی از سوختگی شما کمتر خواهد شد.
– مقداری بابونه خشک را در چای حل کرده و روی سوختگی‌هایتان بمالید. البته مراقب باشید که بدنتان به بابونه حساسیت نداشته باشد.
– حمام آب سرد بگیرید. وارد شدن به وان آب خنک یا دوش آب سرد به سوختگی و بهتر شدن شما کمک می کند. اما به هیچ عنوان صابون به نقطه سوخته نزنید که حساسیت آن نقطه را بیشتر می‌کند. کمپرس آب سرد هم به درد شما کمک زیادی می کند.
– آب زیاد بنوشید. زیرا آفتابی که بدنتان را سوزانده است مطمئنا آب بدنتان را هم بخار کرده است.
– مرطوب کننده مناسب پوستتان هم آب کافی به پوست می‌رساند و وضعیت پوستتان را بهتر می‌کند به یاد داشته باشید حتی اگر از مرطوب کننده هم استفاده کرده‌اید تا مدت زیادی و تا بهبود کاملتان نباید نقطه آسیب دیده را باز در معرض آفتاب قرار دهید.
– درمان دارویی آفتاب سوختگی. برای تسکین درد و کاهش تب از داروهای بدون نیاز به نسخه مثل آسپرین یا استامینوفن استفاده کنید. داروهای ضد سوختگی بدون نیاز به نسخه که محتوی بی‌حس کننده‌های موضعی باشند، مثل بنزوکائین یا لیدوکائین، ممکن است مفید باشند ولی در برخی از افراد واکنش‌های آلرژیک ایجاد می‌کنند. مسکن‌ها یا داروهای کورتیزونی به مقدار کم ممکن است تجویز شوند.
ـ فعالیت در زمان ابتلا به آفتاب سوختگی به حداقل برسانید. تا کاهش تب و ناراحتی در هر وضعیتی که راحت هستید، استراحت کنید. خود را با یک «گهواره» تمام قد یا چادر نازک یا مواد دیگر بپوشانید تا پارچه بستر به پوست سوخته شده نخورد.
– شیوه‌ی صحیحِ دوش گرفتن. بعد از گذراندن یک روز طولانی در زیر نور آفتاب، همه تمایل دارند در اولین فرصت به‌سوی حمام بشتابند و دوش بگیرند. اما قبل از رفتن به حمام یادتان باشد که صابون باعث خشک شدن و تحریک پوست آفتاب‌سوخته می‌شود. دوش گرفتن بدون صابون با آب خُنک، گزینه‌ی خیلی بهتری است.
– آبرسانی به پوست با مصرف میوه‌های آبدار. فواید نوشیدن آب را دست‌ِکم نگیرید. برای جبران اثرات خشکی پوست در اثر آفتاب سوختگی، باید مقدار زیادی آب بنوشید. شاید شما هم مانند بیشتر افراد به میزان آبی که در میوه‌هاست، توجه نمی‌کنید. میوه‌ها نیز میزان قابل‌توجهی آب دارند، بنابراین در درمان خشکی پوست بسیار مفیدند. یک برش از هندوانه حاوی بیش از یک فنجان آب است. میوه‌هایی همچون طالبی و خربزه نیز به شما کمک شایانی می‌کنند. هرکدام از این میوه‌ها سرشار از آب هستند. قدرت پنهان میوه‌ها برای درمان آفتاب سوختگی را از یاد نبرید.
– درمان آفتاب سوختگی با ماست. این ماده نیز مانند شیر دارای پروتئین‌ها و چربی‌هایی است که برای درمان التهاب و درد، مفیدند. برای آرام کردن درد، نواحی سوختگی را با لایه‌ای از ماست بپوشانید. بعد از مدتی آن را بشویید و به‌آرامی با دستمال خشک کنید.
– استفاده از کمپرس یخ روش متداولی است که بیشتر افراد با آن آشنایی دارند. یخ و آب را در ظرفی بریزید. پارچه‌ای را در آن بخوابانید و سپس روی پوستتان بگذارید تا التهاب و درد کاهش یابد. این کار را چند مرتبه در روز به‌مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه تکرار کنید. اگر خارش و درد امان‌تان را بریده است، با یک پزشک مشورت کنید و در صورت لزوم، داروهای مسکن تهیه کنید.
– جدا نکردن پوسته ها. تاول‌ها نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی جدی هستند و باید با احتیاط از آنها مراقبت کنید. اگر قسمت کوچکی از پوستتان تاول زده است و اذیت‌تان می‌کند، می‌توانید آب تاول‌ها را با فشار دادن تخلیه کنید ولی یادتان باشد هرگز پوست تاول‌ها را از بدن جدا نکنید. اگر پوست در جای خود باقی بماند، درد و آسیب کمتری در آن ناحیه به‌وجود می‌آید و خطر عفونت در اثر تماس هوا با بخش‌های حساس پایانه‌های عصبی کاهش می‌یابد. برای تخلیه‌ی آب تاول ابتدا با سوزنی که روی حرارت استریل و ضدعفونی شده است، سوراخ کوچکی روی تاول ایجاد کنید و سپس آب موجود در آن را تخلیه کنید. در ۲۴ ساعت اولیه این کار را ۳ بار تکرار کنید و سپس زخم را به حال خود بگذارید.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
۱. تب ۳/۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر
۲. استفراغ یا اسهال
۳. دلیریوم
۴. درد و تبی که بیش از ۴۸ ساعت طول کشیده باشد.
حتی زمانی که هوا ابری است، ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل باید به صورت، گردن، گوش‌ها و دست‌هایتان ضدآفتاب بزنید. حواس‌تان به حفاظت از لب‌ها نیز باشد. می‌توانید از کلاه آفتابی، عینک و لباس‌های آستین‌بلند نیز استفاده کنید و بیشتر از پوستتان مراقبت کنید.
دیدگاه خود را بنویسید